Iemand met een sedentaire levensstijl verricht over het algemeen weinig fysieke activiteit en brengt een groot deel van de dag zittend of inactief door. Dit betekent dat iemand een laag niveau van lichamelijke beweging heeft en weinig energie verbruikt gedurende de dag.
Een sedentaire levensstijl, oftewel een levensstijl waarbij men weinig fysieke activiteit verricht en voornamelijk zittend de dag doorbrengt. De term sedentair is afkomstig van het Latijn sedere, wat ‘zitten’ betekent. Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) leidt 60-80% van de wereldbevolking een sedentair bestaan. Het is dan ook een van de meest ernstige, maar nog onvoldoende aangepakte, volksgezondheidsproblemen van deze tijd.
Wanneer spreek je van een sedentaire levensstijl?
Een sedentaire levensstijl bestaat eigenlijk uit verschillende aspecten. Zoals bijvoorbeeld:
- Zittend werk. Denk hierbij aan een baan waarbij men het grootste deel van de dag achter een bureau zit, weinig beweegt en voornamelijk mentale activiteiten verricht.
- Beperkte fysieke activiteit. Hier gaat het bijvoorbeeld om iemand die weinig tijd besteedt aan lichamelijke beweging of sporten. Dit kan betekenen dat iemand geen regelmatige lichaamsbeweging krijgt, zoals wandelen, fietsen, sporten of andere vormen van fysieke activiteit.
- Veel zittende activiteiten. Dit aspect refereert vooral naar mensen die vele uren zitten en tijd besteden aan activiteiten zoals tv kijken, computeren, gamen of andere sedentaire bezigheden waarbij men weinig tot geen fysieke inspanning levert.
Het gaat bij een sedentaire levensstijl dus niet alleen om het gebrek aan lichaamsbeweging, maar ook om langdurige inactiviteit en een overmatige hoeveelheid zitten gedurende de dag.
Over het algemeen kan je spreken van een sedentaire levensstijl wanneer iemand gedurende de meeste dagen van de week aanzienlijk weinig fysieke activiteit heeft en voornamelijk een inactieve levensstijl leidt.
Waarom wordt een sedentaire levensstijl als een ernstig volksgezondheidsprobleem beschouwd?
Een sedentair bestaan wordt met name als een ernstig volksgezondheidsprobleem beschouwd vanwege de negatieve impact ervan op de gezondheid op de lange termijn. Redenen hiervoor zijn:
- Een verhoogd risico op chronische ziekten. Er wordt een associatie gelegd tussen een sedentair bestaan en chronische ziekten zoals obesitas, hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde mentale gezondheidsproblemen. Het gebrek aan fysieke activiteit kan leiden tot gewichtstoename, verhoogde bloeddruk, verstoord cholesterolgehalte en verminderde insulinegevoeligheid, wat allemaal risicofactoren zijn voor deze aandoeningen.
- Op langere termijn kan inactiviteit leiden tot zwakke spieren, een verminderde botdichtheid en een verhoogd risico op osteoporose, evenals rug- en gewrichtsproblemen. Het kan ook leiden tot verminderde mobiliteit en functionele beperkingen na verloop van tijd.
- Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat een sedentair bestaan in verband wordt gebracht met een verhoogd risico op vroegtijdige sterfte. Het gebrek aan fysieke activiteit kan bijdragen aan verschillende gezondheidsproblemen die de levensduur kunnen verkorten.
- Sedentair gedrag en de daarmee samenhangende gezondheidsproblemen leggen een aanzienlijke economische last op de samenleving. De kosten van gezondheidszorg, verminderde productiviteit, arbeidsverzuim en arbeidsongeschiktheid als gevolg van sedentair gedrag zijn aanzienlijk.
Gezien het feit dat een groot percentage van de wereldbevolking een sedentair bestaan leidt, vormt dit een aanzienlijke bedreiging voor de volksgezondheid. Het aanpakken van sedentair gedrag en het bevorderen van een actieve levensstijl is daarom van cruciaal belang om de gezondheid en het welzijn van individuen te bevorderen en de last op de gezondheidszorg te verminderen.
Waarom kan een sedentaire levensstijl leiden tot slaapproblemen?
Een sedentaire levensstijl kan leiden tot slaapproblemen om verschillende redenen:
- Je bent fysiek minder vermoeid. Fysieke activiteit gedurende de dag kan leiden tot fysieke vermoeidheid, waardoor je je ‘s avonds moe voelt en makkelijker in slaap kan vallen. Een sedentaire levensstijl kan ervoor zorgen dat men zich minder vermoeid voelt en daardoor minder makkelijk in slaap kan vallen.
- Mensen die een sedentaire levensstijl hebben, brengen vaak minder tijd buiten door en worden daardoor minder blootgesteld aan natuurlijk licht. Blootstelling aan natuurlijk licht is belangrijk voor het reguleren van het slaap-waakritme, dus een gebrek aan blootstelling hieraan kan leiden tot slaapproblemen.
- Een sedentaire levensstijl kan leiden tot verhoogde stressniveaus, omdat men bijvoorbeeld veel tijd zittend doorbrengt op het werk of voor de televisie. Stress kan leiden tot een verstoring van het slaap-waakritme en daardoor tot slaapproblemen.
- Mensen die een sedentaire levensstijl hebben, hebben vaak ook een minder goede slaaphygiëne, vaak zie je dat deze mensen vaker elektronische apparaten vlak voor het slapen gaan gebruiken en een onregelmatig slaapritme hebben. Een slechte slaaphygiëne kan leiden tot slaapproblemen.
